💊 Gezondheid op subsidie
Investeren in terugval of bouwen aan veerkracht?
Waarom kortlopende gezondheidstrajecten in Freisland vaak geen blijvende impact hebben. In Nederland worden steeds meer gezondheidstrajecten aangeboden via overheidssubsidies, zoals de Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) en valpreventieprogramma’s voor ouderen. Hoewel deze interventies mensen tijdelijk in beweging brengen, blijkt in de praktijk — ook hier in dorpen als Garijp, Burgum en Hurdegaryp — dat de motivatie snel afneemt zodra de begeleiding stopt.
Duurzame leefstijlverandering vraagt méér dan een kortdurend programma.
Het vraagt om:
- Langdurige verbinding met vertrouwde professionals
- Continue ondersteuning op maat
- Een omgeving die gedragsverandering faciliteert
Zonder deze elementen vervalt men vaak terug in oude patronen — hoe goed het traject ook begon.
😤 De frustratie van een professional
Als leefstijlcoach in Friesland zie ik het keer op keer gebeuren: mensen starten enthousiast aan een GLI-traject of valpreventieprogramma, maar zodra het eindigt, valt alles stil. Wat mij vooral frustreert, is dat deze kortlopende interventies mensen juist weglokken van plekken waar ze zich veilig voelen — zoals hun vertrouwde sportschool, leefstijlcoach of gewichtsconsulent.
De tijdelijke boost is welkom, maar zodra die wegvalt, duurt het vaak meer dan een jaar voordat iemand weer de moed vindt om opnieuw te beginnen. In plaats van duurzame verandering, voeden deze trajecten een jojo-effect dat we juist willen voorkomen.
We moeten mensen motiveren op de plekken waar ze al gezien worden, waar ze zich thuis voelen, waar ze oprechte verbinding ervaren. Dáár ligt de sleutel tot blijvende gedragsverandering — niet in het zoveelste afgebakende programma dat na afloop niemand meer opvangt.
📍 Praktijkvoorbeelden uit Friesland: GLI en valpreventie in de realiteit
🧍♀️ Casus 1: De GLI-kandidaat met overgewicht
Mevrouw, begin 60 uit Hurdegaryp met knieklachten en chronisch overgewicht (erfelijk belast), beweegt al haar hele leven met plezier en op constante basis. Ze heeft talloze trajecten gevolgd om haar gewicht te beheersen — cognitieve gedragstherapie, diëten, leefstijlbegeleiding — deels vergoed, deels uit eigen zak. Haar interne gezondheid is stabiel: goede cholesterolwaarden, geen ernstige klachten.
Dan komt ze bij de huisarts voor haar knieklachten en krijgt ze een aanbod voor het GLI-traject, inclusief gratis afslankmedicatie (Ozempic, normaal €140 per maand) waant ze is toch wel zwaar. Voorwaarde: ze moet overstappen naar bewegen bij de GLI-fysiotherapeut en consulten volgen bij een GLI-diëtist. Ze stopt met bewegen op haar vertrouwde sportlocatie, Na afloop van het traject sport ze helemaal niet meer. De continuïteit is verdwenen. De medicatie wordt leidend.
Reflectie: Wat is hier de werkelijke gezondheidswinst — en wat is verloren gegaan?
💉 💊 Casus 2: Wanneer medicatie de plaats inneemt van mentale begeleiding
Een vrouw van midden 50 uit Drachten met diabetes type 1 investeert al zeven jaar uit eigen zak in leefstijlbegeleiding en begeleid bewegen. Ze heeft moeite zich aan de richtlijnen te houden, maar vindt mentale steun essentieel om haar gedrag vol te houden. In de reguliere zorg ervaart ze weinig ruimte voor haar persoonlijke worstelingen — het voelt als een snelle route naar méér insuline, zonder echte hulp om binnen de lijnen te blijven.
Nu krijgt ze Ozempic aangeboden. Haar waarden verbeteren, ze blijft binnen de richtlijnen — maar dankzij het medicijn, niet door bewustwording of gedragsverandering. De ‘stok achter de deur’ is vervangen door een pil.
Reflectie: Deze casus laat zien dat gedragsverandering niet altijd mislukt door tijdsdruk, maar soms door het ontbreken van mentale ondersteuning. Als medicatie de hoofdrol krijgt, verliezen we de kans op duurzame bewustwording en zelfregie.
👵 Casus 3: Valpreventie voor ouderen in Tytsjerksteradiel
In onze Friese gemeente Tytsjerksteradiel worden mooie initiatieven opgezet met overheidsgelden zoals de Healthcheck voor ouderen. Een algemeen gezondheidsonderzoek waar ook de weg naar meer bewegen besproken wordt. De deelnemers krijgen de mogelijkheid om drie maanden gratis deel te nemen aan een beweegprogramma, gericht op valpreventie. Maar daarna? Geen vervolg, geen alternatief. Gevolg is dat veel ouderen stoppen met hun gebruikelijke sportactiviteit vanwege kosten, en keren daar pas na gemiddeld 1,4 jaar weer terug. Tegen die tijd is er vaak al fysieke achteruitgang.
Reflectie: Hoe duurzaam is een interventie zonder nazorg?
🔍 Wat gaat hier mis?
| Probleem | Waarom het wringt |
| Korte termijn focus | Trajecten duren vaak maar 3 maanden, zonder borging of opvolging |
| Financiële prikkels sturen gedrag | Gratis medicatie en consulten: Trekken mensen weg van hun vaste routines, Prikkelen vaak minder gemotiveerde deelnemers, het “kost immers toch niets!” |
| Geen nazorg of terugkoppeling | Na afloop is er geen plan, geen begeleiding, geen stimulans om door te gaan |
| Professionals profiteren, deelnemers én lokale aanbieders verliezen | Artsen, fysio’s en diëtisten krijgen betaald, maar de deelnemer, de lokale sportschool en de gewichtsconsulenten blijven met lege handen achter |
📣 Oproep tot bewustwording en systeemverandering in Friesland
We moeten stoppen met het plakken van pleisters op een systeem dat structurele zorg nodig heeft. Gezondheid is geen sprint van drie maanden, maar een marathon van levenslange keuzes.
🔁 Wat als we het anders doen?
- Subsidies inzetten voor langdurige begeleiding
- Lokale sportaanbieders en gewichtsconsulenten in Friesland structureel betrekken bij GLI-trajecten
- Mentale support net zo belangrijk maken als medicatie
Het is tijd voor een systeem dat niet alleen start, maar ook afmaakt. Want gezondheid is geen project. Het is een proces — en dat verdient continuïteit, verbinding en vertrouwen.
🔁 Wil jij gezondheid niet als project, maar als proces benaderen?
Bij ADLC Sport & Leefstijl in Garyp geloven we in duurzame gedragsverandering, niet in tijdelijke trajecten. Onze aanpak draait om verbinding, continuïteit en maatwerk, precies daar waar jij je thuis voelt.
✅ Geen jojo-effect, maar blijvende impact
✅ Begeleiding op jouw tempo, met aandacht voor mentale én fysieke gezondheid
✅ Samenwerking met lokale professionals die jou écht kennen
📖 Nieuwsgierig naar hoe we starten?
Lees ons blog ”Waarom een persoonlijke start méér is dan een intake” en ontdek hoe we samen beweging laten aansluiten op jouw verhaal.
📲 Klaar om het zelf te ervaren?
Stuur ons een WhatsApp-bericht voor een vrijblijvende kennismaking en een proeflessenweek. Je bent welkom zoals je bent.
ADLC Sport & Leefstijl — waar gezondheid geen sprint is, maar een levenslange reis.
