Arbeidsongeschikt, en dan?

Niet kunnen werken is vaak pas het begin. Het raakt je inkomen, je identiteit en je plek in de maatschappij. In dit blog lees je wat arbeidsongeschiktheid betekent, wat de cijfers zeggen, en waarom erkenning zoveel meer is dan een uitkering.

Wat betekent arbeidsongeschiktheid?

Arbeidsongeschikt zijn betekent dat je door ziekte of beperking (tijdelijk of blijvend) niet kunt werken zoals je eerder deed. In Nederland beoordeelt het UWV dit via de WIA-regeling (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen). Er zijn twee vormen:

WGA: voor mensen die gedeeltelijk of tijdelijk volledig arbeidsongeschikt zijn
IVA: voor mensen die volledig én duurzaam arbeidsongeschikt zijn

Je wordt ingedeeld op basis van je verdiencapaciteit: hoeveel je nog zou kunnen verdienen in passend werk. Dat is niet altijd hetzelfde als wat je aankunt qua uren of belasting.

De impact op je leven

Arbeidsongeschiktheid raakt méér dan je werk. Het raakt:

🧠 Je identiteit
Wie ben je zonder functie of rol?
💶 Je inkomen
Vaak daalt je inkomen fors, zeker bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid
🧭 Je richting
Je toekomstplannen veranderen, soms abrupt
🤝 Je relaties
Niet iedereen begrijpt wat je doormaakt
🧘‍♀️ Je mentale gezondheid
Twijfel, verdriet, frustratie en onzekerheid zijn normaal

Voor veel mensen voelt het alsof ze buiten het systeem vallen. Zeker als je onder de 35% arbeidsongeschikt wordt verklaard, dan heb je géén recht op een WIA-uitkering, terwijl je wel klachten hebt. Lees hier het UWV-onderzoek over 35-minners : Minder dan 35% arbeidsongeschikt: en dan? | UWV en hun positie in het systeem.

Wat zeggen de cijfers?

📊 Ruim 50% van de WIA 35-minners is na 2 jaar ziekte alsnog niet aan het werk

📉 Bij onvoldoende inkomen na je WGA-uitkering kun je terugvallen op een minimumuitkering, soms slechts 28% van het minimumloon

🧾 Veel mensen weten niet dat hun WW-recht vervalt zodra ze een WGA-uitkering ontvangen

Wat kun je doen?

📚 Informeer jezelf — Begrijp je WIA-beschikking en vraag hulp bij het vertalen ervan. Nibud legt uit wat je kunt doen bij inkomensverlies

🧑‍⚖️ Maak bezwaar als nodig — Zeker bij twijfel over je beoordeling of duurzaamheid. Bekijk hier hoe bezwaar maken werkt

🤝 Zoek begeleiding — Bijvoorbeeld via ADLC in Friesland, waar je niet hoeft te presteren, maar mag beginnen bij wie je nú bent

💬 Praat erover — Met lotgenoten, professionals of via een Walk & Talk

Tot slot

Arbeidsongeschikt zijn is geen keuze. Maar hoe je ermee omgaat, mag wél van jou zijn. Erkenning begint niet bij een uitkering, maar bij een gesprek. Een plek waar je mag zijn wie je bent, zonder labels, zonder druk.

👉 Wil je weten hoe dat voelt? Lees ook het persoonlijke blog van Angélique Drenth: Van arbeidsongeschikt naar levensgeschikt

📎 Meer weten over arbeidsongeschiktheid en WIA?
Bekijk de officiële uitleg op UWV.nl – https://www.uwv.nl/nl/wia over WIA en arbeidsongeschiktheid, inclusief informatie over WGA, IVA, percentages en rechten.